انتقال سهام متوفی

انتقال سهام متوفی موضوعی است که در سال های اخیر توجهات زیادی را به سمت خود جلب کرده است. شاید بتوان دلیل اصلی این موضوع را هم واگذاری سهام عدالت به بخش زیادی از مردم دانست. همان طور که می دانید، در حدود سال ۱۳۸۴ دولت وقت اقدام به واگذاری سهام عدالت به مردم نمود. این واگذاری ابتدا برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی انجام گرفته و در ادامه به کارمندان و کارکنان نهادهای و ارگان های مختلف هم تعلق گرفت. به هر حال، در حال حااکنون تعداد زیادی از مردم دارای سهام عدالت هستند که می توانند از سود آن و در صورت وجود شرایط مناسب از وجه نقد حاصل از فروش آن استفاده کنند. اما سوال مهم در این باره مربوط به سهام عدالت متوفیان 1403 می باشد. زیرا با گذشت زمان، بسیاری از دارندگان سهام عدالت به دلایل مختف جان خود را از دست داده و اکنون دیگر امکان مدیریت سهام توسط خود این افراد وجود دارد.

بازماندگان این افراد می خواهند بدانند که تکلیف سهام آن ها به چه صورت بوده و برای استفاده از این سهام باید چه کنند. در واقع آیا امکان انتقال سهام متوفی به یکی از وراث یا همه آن ها وجود دارد یا خیر. در این باره باید بگوییم که امکان انتقال این سهام به وراث وجود داشته و بعد از فوت فرد متوفی، بازماندگان می توانند از این سهام استفاده کنند. زیرا سهام عدالت هم یکی از دارایی های فرد فوت شده محسوب می گردد و مانند سایر دارایی های آن باید میان وارثین تقسیم شود. قوانین مربوط به آن هم همان قوانین تقسیم ارث و میراث می باشد. البته با توجه به لزوم به آزاد سازی سهام عدالت، انتقال سهام متوفی نیاز به طی کردن برخی مراحل خاص دارد. از آن جایی که در حال حاضر بسیاری از مردم با این شرایط رو به رو هستند، در این مطلب نحوه انتقال این سهام را بیان کرده و به شرایط و مدارک مورد نیاز جهت این امر خواهیم پرداخت.

همان طور که گفتیم، سهام هم یکی از دارایی های فرد محسوب شده و در صورت فوت شدن او باید مانند سایر دارایی ها بین وراث تقسیم شود. اما نکته مهم در این باره نحوه انتقال سهام متوفی به یکی از وراث یا همه آن ها می باشد. از آن جایی که در سال های اخیر سهام عدالت هم به بخش زیادی از مردم تعلق گرفته است، این موضوع بیش از پیش هم اهمیت پیدا می کند. زیرا برخی از دارندگان سهام عدالت به دلایل مختلف جان خود را از دست داده و سهام آن ها به بازماندگان خواهد رسید. پس در این قسمت به نحوه انتقال این سهام می پردازیم تا کسانی که در این شرایط قرار دارند، به راحتی بتوانند اقدامات لازم را انجام دهند. جهت انتقال سهام عدالت متوفیان 1403 هم قوانینی مانند سایر سهام اعمال می شود. پس با اطلاع از قوانین موجود در این رابطه می توانید انتقال را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.

به طور کلی برای انتقال سهام متوفی به بازماندگان لازم است یک سری مراحل را به ترتیب پشت سر بگذارید. در ادامه هر کدام از این مراحل را به صورت مفصل برای تان آورده ایم تا با آگاهی کامل نسبت به انتقال سهام مد نظر خود اقدام نمایید. این مراحل به شرح زیر می باشند:

1. اطلاع از وضعیت سهام متوفی

   جهت انتقال سهام متوفی به یکی از وراث لازم است ابتدا از وضعیت سهام فرد فوت شده به طور کامل مطلع شوید. در واقع باید بدانید که میزان این سهام چه قدر است و چه شرکت هایی را شامل می شود. اطلاع از این موضوع برای سهام عدالت خیلی ساده تر است. زیرا تمامی وضعیت مربوطه به سهام افراد مختلف در سامانه سازمان خصوصی سازی به آدرس samanese.ir موجود است. کافی است به این سامانه مراجعه کرده و کد ملی شخص متوفی را وارد نمایید. در ادامه چند سوال سه گزینه ای برای تایید هویت پرسیده می شود. این سوال ها در مورد نام فرد، نام پدر وی، سال تولد و شماره شناسنامه هستند که شما باید گزینه صحیح را از میان سایر گزینه ها انتخاب کنید. بعد از پشت سر گذاشتن این مراحل به شکل صحیح، لیستی از وضعیت سهام عدالت متوفیان 1403 برای تان نمایش داده می شود. پس می توانید از مقدار دقیق سهام عدالت شخص فوت شده مطلع شوید. استعلام تعداد سهام و پیگیری سهام قدیمی با کد ملی را در این زمینه بخوانید.

2. دریافت گواهی انحصار وراثت

   سپس نوبت به دریافت گواهی انحصار وراثت می رسد. با توجه به این که تقسیم ارث میان بازماندگان دارای قوانین خاصی است، ابتدا باید این گواهی را تهیه کرده تا نحوه تقسیم سهام یا سهام عدالت فرد فوت شده میان وراث مشخص گردد. برای دریافت گواهی انحصار وراثت جهت انتقال سهام متوفی هم می توانید به شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت شخص متوفی مراجعه کنید. این شورا گواهی را برای شما صادر کرده و در ادامه می توانید جهت طی کردن مراحل بعد از ان استفاده کنید. علاوه بر این که جهت تقسیم ارث هم به این گواهی نیاز بوده و میزان سهام تخصیص یافته به هر کدام از اعضای خانواده و به طور کلی بازماندگان بر اساس آن تعیین می شود.

3. ثبت نام در سجام

   بعد از این که با استفاده از سامانه ارائه شده در بخش قبل از وضعیت سهام عدالت متوفی مطلع شدید، گام دوم ایجاد حساب کاربری در سامانه سجام است. زیرا همه کسانی که قصد خرید، فروش یا نگه داری سهام را دارند، ابتدا باید در این سامانه ثبت نام کرده و برای خود حساب کاربری ایجاد کنند. پس جهت انتقال سهام متوفی به وراث لازم است همه آن ها یا نماینده بقیه در سامانه سجام ثبت نام خود را انجام دهند. نحوه نام نویسی در این سامانه هم بسیار ساده بوده و به صورت اینترنتی امکان پذیر است. کافی است نشانی اینترنتی این سامانه یعنی www.sejam.ir را در مرورگر خود سرچ کرده و به آن وارد شوید. در ادامه گزینه « ثبت نام در سجام » را از منو اصلی انتخاب کرده و فرآیند نام نویسی را با موفقیت طی کنید. جهت ثبت نام در این سایت برای مدیریت سهام عدالت متوفی 1403 لازم است اطلاعات هویتی خود را وارد کنید، پس از قبل این موارد را آماده داشته باشید.

4. ورود اطلاعات در سایت شرکت سپرده گذاری مرکزی

    بعد از این که ثبت نام خود را در سایت سجام انجام داده و کد بورسی دریافت کردید، اکنون نوبت به انجام اقدامات لازم برای انتقال سهام متوفی به یکی از وراث می رسد. در این مرحله باید به سامانه سمات یا همان سایت شرکت شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهاداروتسویه وجوه مراجعه نمایید. زیرا انتقال سهام افراد فوت شده توسط این سازمان انجام می شود. پس آدرس سایت این سازمان یعنی csdiran.ir را سرچ نمایید. بعد از ورود به این سامانه وارد بخش میز خدمت الکترونیک شده و اطلاعات مربوط به انحصار ورثه را در این قسمت وارد کنید. با انجام این کار شرکت سپرده گذاری مرکزی اقدام به بررسی و انتقال سهام متوفی می کند. در نتیجه پروسه مربوطه به انتقال سهام آغاز خواهد شد.

در بخش قبل مراحل انتقال سهام متوفی به یکی از وراث یا همه آن ها را به صورت کامل توضیح دادیم. پس در صورتی که در شرایط این چنینی قرار گرفته اید، به راحتی می توانید مراحل لازم را طی کرده و این سهام را به وراث تقسیم نمایید. اما نکته مهم دیگر در مورد انتقال سهام به بازماندگان شخص فوت شده، مدارک لازم برای سهام عدالت متوفی می باشد. پس مشمولین باید از این مدارک اطلاع کامل داشته و جهت انجام مراحل انتقال سهام آن ها را با خود همراه داشته باشند. با توجه به تعدد افرادی که در این شرایط هستند، در این قسمت هم به مدارک مورد نیاز جهت مدیریت و انتقال سهام عدالت متوفیان 1403 می پردازیم. پس می توانید این مدارک را از قبل آماده کرده و در هنگام طی کردن فرآیند انتقال سهام با مشکلی مواجه نباشید. مهم ترین این مدارک که در طی فرآیند به آن ها نیاز پیدا می کنید شامل موارد زیر می شوند.

•  گواهی فوت متوفی
•   استشهادیه محضری
•   شناسنامه متوفی
•   عقدنامه یا رونوشت
•   شناسنامه وراث
•   در صورت وجود، وصیت نامه رسمی شخص فوت شده
•  ارائه وکالتنامه یا قیّم نامه و کارت ملی درخواست کننده (در صورتی که متقاضی از ورثه نباشد)
•  مدارک جهت احراز آدرس محل سکونت متوفی

تا این جای کار مراحل مورد نیاز برای انتقال سهام متوفی به وراث و مدارک لازم را توضیح دادیم. اما در برخی موارد افرادی که قصد انتقال سهام شخص فوت شده را دارند با این سوال مواجه می شوند که آیا دریافت کد بورسی برای متوفی جهت انتقال سهام او لازم است. در واقع آیا نیاز است فرد فوت شده حتما کد بورسی داشته باشد یا خیر. در این رابطه باید بگوییم که نیازی به داشتن کد بورسی برای خود متوفی وجود ندارد. اگر چه با ارائه سهام عدالت بیش تر دارندگان ملزم به دریافت این کد شده اند. البته همان طور که گفتیم، داشتن کد بورسی برای وراث یا نماینده آن ها الزامی است. زیرا تنها افرادی امکان خرید، فروش و یا نگه داری سهام را دارند که در سامانه سجام ثبت نام کرده و کد بورسی داشته باشند. پس فرد یا افراد بازمانده برای دریافت سهام عدالت متوفیان 1403 باید حتما کد بورسی بگیرند، اما داشتن کد بورسی برای شخص متوفی الزامی نیست.

نحوه تقسیم سهام بورس به وراث

همان طور که گفتیم، سهام هم یک دارایی بوده و مانند سایر دارایی های افراد بعد از مرگ شان بین وراث تقسیم می شود. با توجه به تعلق گرفتن سهام عدالت به در حدود 40 تا 50 میلیون نفر در سال های اخیر، موضوع انتقال این سهام به بازماندگان بیش تر مورد توجه قرار گرفته است. در بخش های قبل نحوه انتقال سهام متوفی برای دارندگان سهام عدالت را به صورت کامل توضیح دادیم. اما در صورتی که افراد با سرمایه خود اقدام به خرید سهام در بورس کرده باشند، باز هم شرایطی مشابه برای انتقال آن حاکم است. در واقع تمام مراحلی که در ابتدای مطلب بیان کردیم باید توسط ورثه طی شوند. منتهی یک مرحله مهم دیگر هم در این مورد وجود دارد که مربوط به پرداخت مالیات سهام می شود. یعنی وراث باید نسبت به پرداخت مالیات  سهام اقدام کرده تا انتقال سهام متوفی به یکی از وراث یا همه آن ها با مشکلی مواجه نباشد.

قانون مربوط به پرداخت مالیات میراث هم بخش متمایزی را برای سهام در نظر گرفته است. یعنی جهت پرداخت مالیات سهام نیازی به تعیین تکلیف نمودن همه دارایی های شخص فوت شده وجود ندارد. بلکه بازماندگان می توانند نسبت به پرداخت مالیات مربوط به سهام اقدام نموده و سپس انتقال سهام متوفی را انجام دهند. البته برای پرداخت مالیات سهام فرد فوت شده قانون نسبت ورثه با متوفی اعمال می گردد. یعنی هر چه نسبت بازمانده ای که قصد دریافت سهام را دارد به متوفی نزدیک تر باشد، مالیات کم تری به او تعلق می گیرد. هر چه هم این نسبت دورتر باشد، میزان مالیات هم بیش تر خواهد بود. به هر حال، جهت انتقال سهام متوفی به یکی از وراث یا همه این افراد لازم است به صورت انفرادی یا جمعی به سازمان امور مالیاتی مراجعه کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. البته در صورت لزوم وکیل یا قیم هم می تواند این کار را انجام دهد.